‘Houdt de dief !’

Ik woon in Egmond aan Zee. Ik kom nooit in wijken waar je beroofd wordt, ik weet ook niet welke wijken dat zijn. Vroeger zeiden ze wel dat je bepaalde straten en stegen te Amsterdam maar beter kon mijden, omdat je daar de kans liep beroofd te worden. Maar ik ben daar dus nooit geweest, ben ook nooit beroofd en heb ook nooit meegemaakt dat iemand beroofd werd.
In Egmond aan Zee zijn geen rovers, want ze weten dat ze een gerede kans lopen bij een rooftochtje vermoord of zwaar verminkt te worden. Wij houden er hier van, maatregelen te nemen.
Ik heb het dus nooit meegemaakt. Maar zou ik, als ik op straat beroofd zou worden, ‘Houdt de dief!’ roepen? Nee. En zou u dat doen? Ook niet. U roept bijvoorbeeld ‘Hé, klootzak!’ of ‘Pliesie!’
‘Houdt de dief!’ is een uitdrukking die van Nicolaas Beets zou kunnen komen, en dat was een 19e-eeuwse dichter, schrijver en dominee.
Zijn er nog meer van zulke uitdrukkingen? Ik ken er twee, die allebei hun oorsprong kennen in de jaren zeventig. Er was toen een tv-programma ‘Ren je rot!’ Dat zegt geen jongen of meisje meer, en heeft ook nooit een jongen of meisje uit zichzelf gezegd.
De andere uitdrukking heb ikzelf in de jaren zeventig bedacht — en als ik het niet bedacht heb, moet u het maar opeisen voor uzelf — maar nooit uitgesproken. De jaren zeventig, dat was de tijd van het schoudervullende haar der heren, dat weet u nog wel. Als ik zo’n heer dan in de wind zag staan, dacht ik: ‘Kam je gaar!’